Với một cầu thủ mặc định là cái tên đầu tiên được điền vào đội hình chính kể từ lúc cập bến Anfield năm 2017, đó là dấu hiệu rõ ràng cho sự sa sút của Salah ở mùa giải này.

Chỉ mới 6 tháng trước, tuyển thủ Ai Cập còn ghi bàn gỡ hòa muộn ở vòng đấu cuối cùng gặp Crystal Palace để san bằng kỷ lục 49 lần góp dấu giày vào bàn thắng trong một mùa giải của Alan Shearer và Andy Cole. Salah thậm chí chỉ cần 38 trận để làm được điều đó, so với 42 trận của hai huyền thoại kia. Thành tích 29 bàn thắng cùng 18 kiến tạo của anh chính là đầu tàu kéo Liverpool tới chức vô địch Premier League.

Một tháng trước thời điểm ấy, Salah còn ngồi trên "ngai vàng" giữa Anfield trong buổi lễ công bố hợp đồng mới có thời hạn 2 năm. Câu chuyện gia hạn kéo dài suốt cả mùa giải, song phong độ chói sáng của anh khiến Liverpool không thể không giữ lại. Kỳ vọng khi đó là Salah vẫn có thể duy trì đẳng cấp tương tự.

Nhưng thực tế lại hoàn toàn khác. Tính đến thời điểm hiện tại của mùa giải này, Salah mới chỉ ghi được 5 bàn và có 3 kiến tạo sau 19 lần ra sân trên mọi đấu trường, và anh chỉ còn là cái bóng của chính mình so với mùa trước.

Việc HLV Arne Slot mạnh tay loại một trong những ngôi sao lớn nhất đội bóng để tìm lời giải là quyết định táo bạo, dù chính Salah đã công khai quan điểm về vị thế của mình sau trận hòa 3-3 với Leeds. "Tôi không cần phải mỗi ngày đều chiến đấu để giữ vị trí, vì tôi đã xứng đáng với nó rồi", anh nói với báo chí.

Mùa trước, Liverpool được xây dựng gần như hoàn toàn xoay quanh Salah, và chiến lược đó phát huy hiệu quả tối đa. Điều này bao gồm việc giải phóng anh khỏi phần lớn nhiệm vụ phòng ngự để luôn đứng cao và tươi mới khi có bóng.

Nhưng các đối thủ đã hiểu rõ điều đó và ngày càng khai thác tốt hơn sự hạn chế của Salah lúc không có bóng. Việc Slot thừa nhận đã chọn Dominik Szoboszlai đá cánh phải trong trận hòa 1-1 với Sunderland để cải thiện khả năng phòng ngự là một chỉ dấu rõ ràng.

Vai trò của Salah là chấp nhận được nếu anh liên tục tạo ra khác biệt. Nhưng khi bàn thắng không còn đều đặn, vấn đề bắt đầu lộ rõ. Salah không phải nguyên nhân duy nhất khiến Liverpool phòng ngự tệ hại mùa này, song ở 3 trận gần nhất, xét về cấu trúc, Liverpool trông chắc chắn hơn, ngoại trừ 15 phút cuối hỗn loạn trước Leeds.

Việc chiêu mộ hàng loạt ngôi sao tấn công mới, cùng sự ra đi của những cầu thủ sẵn sàng hy sinh thống kê cá nhân để phục vụ Salah như Darwin Nunez hay Luis Diaz, sớm muộn cũng khiến cán cân thay đổi.

Quan niệm cho rằng Salah ít tham gia vào lối chơi hơn mùa trước thực tế không chính xác, bởi anh vẫn chạm bóng trung bình 50 lần mỗi 90 phút mùa này, so với 49 lần ở mùa 2024/25.

Vấn đề nằm ở vị trí anh nhận bóng. Trong khuôn khổ Premier League, số lần Salah chạm bóng trong vòng cấm đã giảm đáng kể, từ 9,6 lần mỗi 90 phút xuống còn 7,3, trong khi anh nhận bóng nhiều hơn ở các khu vực rộng, xa khung thành hơn.

Điều này phần nào giải thích cho sự sụt giảm về số cú sút và chỉ số bàn thắng kỳ vọng. Salah hiện chỉ tung ra trung bình 2,7 cú sút và 1 cú sút trúng đích mỗi 90 phút, so với 3,4 cú sút và 1,5 cú sút trúng đích ở mùa trước.

Riêng tại Premier League, vị trí dứt điểm của Salah không thay đổi quá nhiều so với những mùa trước, nhưng trong số 5 mùa giải quốc nội gần nhất của anh, chỉ số bàn thắng kỳ vọng trên mỗi cú sút mùa này thấp nhất, chỉ ở mức 0,1.

Những hoàn cảnh xung quanh cũng không giúp ích cho Salah. Vị trí hậu vệ phải của Liverpool liên tục xáo trộn, và không ai chịu ảnh hưởng nhiều từ sự vắng mặt của Trent Alexander-Arnold hơn Salah.

Mùa trước, Alexander-Arnold là cầu thủ chuyền cho Salah nhiều nhất mỗi 90 phút (10,5 lần), và Salah cũng chuyền bóng cho Alexander-Arnold nhiều nhất (7,6). Người đứng thứ hai là Szoboszlai, với 5,8 đường chuyền cho Salah và nhận lại 4,9 đường chuyền.

Mùa này, trong nhóm cầu thủ chơi hơn 1.000 phút, Szoboszlai và Conor Bradley dẫn đầu ở cả hai chiều chuyền, điều dễ hiểu khi cả hai đều đã đá hậu vệ phải, còn Szoboszlai thường lùi vào đá số 10 khi Salah ra sân. Dù Salah chuyền cho họ nhiều hơn (10,9 lần với Szoboszlai và 9,1 lần với Bradley), không ai tái hiện được số đường chuyền mà Alexander-Arnold từng dành cho anh. Szoboszlai là người tiệm cận nhất với 7 đường chuyền mỗi 90 phút.

Đầu mùa, Salah còn phải làm quen với kiểu số 10 khác hẳn bên cạnh là Florian Wirtz, người chuyền cho anh trung bình 4,9 lần mỗi 90 phút. Anh cũng chưa kịp xây dựng mối liên kết ổn định với hai tiền đạo cắm mới, những người liên tục ra vào đội hình vì phong độ lẫn thể trạng.

Đáng chú ý, Alexander Isak (2 lần mỗi trận) và Hugo Ekitike (1,2) chuyền cho Salah ít hơn đáng kể so với những người họ thay thế là Nunez (3,4), Diaz (2,5) và Diogo Jota (2,3). Với quá nhiều thay đổi như vậy, không có gì khó hiểu khi số cơ hội đến với Salah giảm đi.

Salah vốn không phải mẫu tiền đạo dứt điểm lạnh lùng bậc nhất, song khi số cơ hội ít hơn, sự thiếu hiệu quả tương đối của anh càng bị phơi bày rõ rệt. Những cơ hội có được, chẳng hạn trước Chelsea hay MU, đều bị anh xử lý vội vàng. Tỷ lệ chuyển hóa cú sút thành bàn đã giảm mạnh từ 20,2% xuống còn 11,1%.

Điều không thay đổi là khả năng tạo cơ hội. Salah thậm chí còn tạo ra nhiều cơ hội hơn một chút tại Premier League mùa này, trung bình 2,3 cơ hội mỗi trận so với 2,2 mùa trước. Anh đồng hạng ba về số cơ hội tạo ra từ bóng sống (24) và đồng hạng tư về tổng số cơ hội (28). Tuy nhiên, tổng xG kiến tạo chỉ là 1,9 cho thấy chất lượng các cơ hội đó không cao.

Những cảm nhận bằng mắt thường về sự kém hiệu quả của Salah còn được củng cố khi nhìn vào khả năng thắng các pha tranh chấp. Mùa trước, tỷ lệ thắng tranh chấp tay đôi của anh là 40,7% và tỷ lệ rê bóng thành công là 42,3%. Mùa này, hai con số đó lần lượt rơi xuống 28% và 23,4%.

Có nhiều lý do dẫn đến sự sa sút của Salah, nổi bật nhất là cú sốc tinh thần từ sự ra đi của người đồng đội và bạn thân Diogo Jota, khiến anh thừa nhận cảm giác "sợ hãi" khi trở lại sân tập. Bên cạnh đó là sự thay đổi quá lớn của đội hình so với mùa trước.

Salah cũng không phải người duy nhất của Liverpool chơi dưới kỳ vọng. Ở cánh đối diện, Cody Gakpo cũng thi đấu thiếu ổn định và kém hiệu quả không kém, nhưng vẫn được đá chính trước Leeds. Alexis Mac Allister và Ibrahima Konate cũng tiếp tục được lựa chọn dù phong độ không thuyết phục.

Không ai có thể lường trước viễn cảnh này. Nhưng dù là do tuổi tác đã đuổi kịp, do Liverpool không còn đặt Salah vào những vị trí giúp anh phát huy tốt nhất, hay là sự kết hợp của cả hai, thì rõ ràng ngôi sao 33 tuổi không còn là thế lực như trước đây nữa.

Và trong bóng đá đỉnh cao, điều đó đơn giản đồng nghĩa với việc vị trí trong đội hình xuất phát của bạn sẽ bị đe dọa.