Tiếng còi oan nghiệt

World Cup 2002 mãi mãi là một trong những kỳ giải gây tranh cãi nhất trong lịch sử bóng đá thế giới. Giải đấu lần đầu tiên được tổ chức tại châu Á, với hai quốc gia đồng chủ nhà, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Và trong hành trình phi thường của đội tuyển Hàn Quốc tiến đến bán kết, điều người ta nhớ đến nhiều hơn cả những chiến công của họ chính là những tiếng còi oan nghiệt đến từ các trọng tài. Nạn nhân lớn nhất trong số đó chính là đội tuyển Italia. Gã khổng lồ châu Âu phải rời giải tức tưởi ở vòng 1/8 trước Hàn Quốc.

Trận đấu tại Daejeon ngày 18/6/2002 đã đi vào “huyền thoại đen” của bóng đá Italia. Tỷ số 1-1 sau 90 phút buộc hai đội phải đá hiệp phụ. Và trong hiệp phụ, khi Francesco Totti bị phạm lỗi trong vòng cấm, thay vì một quả phạt đền, trọng tài Byron Moreno người Ecuador lại rút thẻ vàng thứ hai truất quyền thi đấu của Totti vì cho rằng anh “ăn vạ”.

Không dừng lại ở đó, bàn thắng hợp lệ của Damiano Tommasi cũng bị từ chối vì lỗi việt vị tưởng tượng. Hệ quả, Ahn Jung-hwan ghi bàn thắng vàng ở phút 117, đưa Hàn Quốc vào tứ kết, còn Italia phải ngậm ngùi rời giải.

Người hâm mộ trên khắp thế giới phẫn nộ, còn giới truyền thông Italia gọi đó là “vụ cướp thế kỷ”. Hình ảnh Byron Moreno lập tức trở thành biểu tượng của sự bất công. Ông bị lên án không chỉ vì những quyết định sai lầm, mà còn vì cách điều hành trận đấu thiên vị một cách trắng trợn, tạo điều kiện để chủ nhà Hàn Quốc đi tiếp. Từ đó, cái tên Moreno gắn liền với cụm từ “trọng tài tệ hại nhất trong lịch sử World Cup”.

Sự nghiệp tan nát và bóng ma tai tiếng

Sau cơn địa chấn tại World Cup 2002, Byron Moreno trở thành nhân vật bị ghét bỏ bậc nhất trong thế giới bóng đá. Liên đoàn bóng đá Ecuador phải hứng chịu sức ép khổng lồ từ dư luận quốc tế.

Moreno tiếp tục cầm còi ở giải vô địch quốc gia Ecuador, nhưng không lâu sau đó, ông lại dính thêm tai tiếng. Vào tháng 9/2002, chỉ vài tháng sau World Cup, Moreno bị treo giò 20 trận vì thổi còi thiên vị trong một trận đấu tại giải quốc nội.

Sự nghiệp trọng tài quốc tế của ông nhanh chóng sụp đổ. FIFA không bao giờ còn mời Moreno bắt bất kỳ trận đấu quốc tế nào nữa. Trong mắt người dân Italia, ông mãi mãi là “kẻ thù của bóng đá”.

Đã từng có những lời đe dọa, nguyền rủa, và ngay cả khi nhiều năm trôi qua, mỗi lần nhắc đến World Cup 2002, hình ảnh trọng tài người Ecuador vẫn xuất hiện như một biểu tượng của sự dơ bẩn trong bóng đá.

Còn bản thân Moreno, thay vì rút lui trong im lặng, lại tiếp tục sa lầy trong hàng loạt bê bối. Ông từng tham gia bình luận bóng đá trên truyền hình, nhưng không ai muốn nghe một nhân vật bị coi là hủy hoại sự công bằng của bóng đá phát biểu.

Moreno từng cố gắng tham gia chính trường ở Ecuador, song sự nghiệp chính trị nhanh chóng thất bại. Cuộc sống riêng của ông ngày càng rơi vào bế tắc, sự nghiệp trọng tài thì tan nát, còn tên tuổi bị ám ảnh bởi tai tiếng từ World Cup 2002.

Cái giá phải trả: ma túy và nhà tù

Tháng 9/2010, cảnh sát Mỹ đã bắt giữ Byron Moreno tại sân bay JFK, New York. Ông bị phát hiện giấu hơn 6kg heroin trong quần lót và vali. Sự kiện này như giọt nước tràn ly, biến Moreno từ một trọng tài ô nhục trở thành một tội phạm thực thụ. Truyền thông quốc tế lập tức gắn kết hai câu chuyện: tiếng còi méo mó năm 2002 và hành động phạm pháp năm 2010, như một “quả báo nhãn tiền”.

Sau quá trình xét xử, Moreno bị kết án tù vì tội buôn lậu ma túy. Đó là cú rơi thảm hại của một con người từng có cơ hội đứng trên sân khấu lớn nhất thế giới bóng đá.

Ông từng thổi còi trước hàng tỷ khán giả truyền hình, nhưng rồi phải sống những năm tháng còn lại trong nhục nhã. Với người Italia, đó là bằng chứng cho quan niệm “ác giả ác báo” khi kẻ từng hủy hoại giấc mơ của họ cuối cùng cũng phải trả giá.

Hơn 20 năm sau World Cup 2002, nỗi đau của Italia đã dịu bớt, nhưng vết nhơ của Moreno thì vẫn còn nguyên. Ngay cả khi được trả tự do, ông vẫn không thể xóa bỏ ký ức đen tối trong mắt người hâm mộ bóng đá.

Từ một trọng tài FIFA, Moreno đã trở thành biểu tượng của sự tha hóa, là minh chứng cho câu chuyện: công lý có thể bị che mờ nhất thời, nhưng rồi sự thật và luật nhân quả sẽ tìm đến kẻ sai trái.